PHẦN II :  NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA MỸ HỌC    

       Mỹ học nghiên cứu về cái đẹp trong đời sống con người một cách có lựa chọn, theo cách riêng (đa ngành, suy luận tâm lý học giữ vai trò quan trọng), trên nền tảng lý luận mang tính triết học. Vì vậy, nội dung Mỹ học chỉ tập trung vào một phần của đời sống con người - những hiện tượng đặc biệt, những quy luật cơ bản và phổ biến nhất liên quan đến cái đẹp trong đời sống con người. Người ta gọi đó là đời sống thẩm mỹ, trong đó cái đẹp là phạm trù cơ bản và trung tâm. Các thành tố của đời sống thẩm mỹ nằm trong một cấu trúc gồm: khách thể thẩm mỹ + chủ thể thẩm mỹ + nghệ thuật
2.1 Đặc điểm của đời sống thẩm mỹ
   - Đời sống thẩm mỹ nằm trong đời sống con người, là một phần của đời sống con người. Mỹ học xem khách thể thẩm mỹ và chủ thể thẩm mỹ là ngọn nguồn để đi đến nghệ thuật. Nói cách khác, sáng tác, thưởng thức, biểu diễn, định hướng nghệ thuật … đều cần có những hiểu biết vững chắc về khách thể thẩm mỹ và chủ thể thẩm mỹ.
   - Đời sống thẩm mỹ thể hiện qua cái đẹp trong sinh hoạt vật chất và tinh thần
   - Đời sống thẩm mỹ gồm 3 thành tố: khách thể thẩm mỹ, chủ thể thẩm mỹ, nghệ thuật. Trong các thành tố, con người luôn giữ vai trò trung tâm.
   - Khách thể thẩm mỹ (KTTM): không phải những hiện tượng khách quan như: trăng, sao, chim, hoa, biển, núi, mặt trời… mà là những hiện tượng mang tính thẩm mỹ (ẩn chứa cái đẹp), phản ánh cái đẹp có tính quy mô phổ quát của đời sống. Thí dụ: cái bi, cái hài, cái đẹp, cái trác tuyệt trong các mối quan hệ giữa chúng với nhau. Chủ thể thẩm mỹ (CTTM) không phải những hiện tượng thuộc cảm xúc, tình cảm, thị hiếu thông thường của con người mà là những quy luật cơ bản của cảm xúc, tình cảm thẩm mỹ, của thị hiếu, lý tưởng thẩm mỹ trong quan hệ phổ quát với cái đẹp. Thí dụ: yêu/ghét, thích/không thích, tin tưởng/không tin tưởng, quan tâm/thờ ơ… Nghệ thuật (NT) không phải là toàn bộ các phân ngành nghệ thuật mà chủ yếu là phương pháp và phương pháp luận, cụ thể là những hướng đi, những quy luật tiếp cận thực tại và sáng tạo điển hình. Nói đến nghệ thuật là nói đến sự hoàn thiện nhất, xuất sắc nhất của các kỹ năng sáng tạo, biểu diễn.

2.2. Các thành tố trong đời sống thẩm mỹ     
   2.2.1. Khách thể thẩm mỹ

• Cái hài

• Cái bi

• Cái trác tuyệt

• Chủ thể sáng tạo: Cái đẹp của chủ thể sáng tạo thể hiện ở tài năng và phong cách

• Chủ thể thể hiện (biểu diễn): Cái đẹp của chủ thể thể hiện bộc lộ qua hoạt động trình diễn.

• Chủ thể thưởng thức (CTTT): Cái đẹp của chủ thể thể hiện thể hiện qua thái độ, ành động của người thưởng thức. CTTT đặt trong mối quan hệ: Nghệ sỹ - Tác phẩm - Công chúng. CTTT luôn có nhu cầu, nhu cầu vô tận về cái đẹp.

• Chủ thể định hướng: Cái đẹp của chủ thể định hướng thể hiện ở đường lối, chủ trương, chỉ dẫn, hướng dẫn, vạch ra hướng suy nghĩ, hành động phù hợp với thực tế của xã hội.

• Chủ thể hoạt động tổng hợp: Cái đẹp của chủ thể tổng hợp thể hiện ở tài năng của người tổ chức biểu diễn nghệ thuật, đạo diễn, dẫn chương trình. …

     2.2.3. Nghệ thuật

        Khái niệm nghệ thuật: nghệ thuật là thuộc tính của một hoạt động hay một sản phẩm. Nội hàm của nó hàm chứa sự/tính hoàn thiện nhất, xuất sắc nhất trong các hoạt động của con người, nhất là kỹ năng sáng tạo và biểu diễn.

• Thành tố của NT: gồm phương pháp và phương pháp luận. Phương pháp luận là cách tư duy, cách lựa chọn hướng đi, tìm kiếm những quy luật tiếp cận thực tại và sáng tạo điển hình. Phương pháp là cách thức, đường lối sáng tác. Thí dụ: Phương pháp sáng tác (hiện thực, lãng mạn,…), phương pháp xây dựng hình tượng nghệ thuật (điển hình), phương pháp sử dụng kỹ thuật/kỹ xảo, phương pháp giao tiếp nghệ thuật (đặt tác phẩm trong mối quan hệ với công chúng), …
• ­Sáng tạo nghệ thuật

• Hội hoạ: Đường nét + màu sắc (vẽ, tô) => Hình tượng (tranh, ảnh)

• Điêu khắc: Tái hiện hiện thực bằng màu sắc, hình khối ở quy mô nhỏ (khắc, chạm, vẽ, tô ) => Hình tượng (tượng)

• Kiến trúc: Tái hiện hiện thực bằng màu sắc, hình khối ở quy mô lớn (xây dựng + khắc, chạm, vẽ, tô,)  => Hình tượng (toà, tháp, nhà)

• Văn chương: Ngôn từ (các biện pháp tu từ) => Hình tượng (văn, thơ)

• Âm nhạc: Âm thanh âm nhạc (nhạc luật, giai điệu) => Hình tượng (bản nhạc, bài hát)

• Sân khấu: Động tác cách điệu => Hình tượng (bài , điệu múa

• Điện ảnh: Kỹ xảo hình ảnh, âm thanh

TÀI LIỆU THAM KHẢO DÀNH CHO HỌC VIÊN

1.     Đỗ Văn Khang (Chủ biên),  Mỹ học đại cương. NXB. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2002.
2.     Lê Văn Dương, Lê Đình Lục, Lê Hồng Vân,  Mỹ học đại cương. NXB. Giáo dục, 2010.
3.     Đỗ Văn Khang - Đỗ Huy,  Mỹ học Mác – Lênin. NXB. Đại học và Trung học chuyên nghiệp, 1985.
4.     Mác – Ăngghen – Lênin,  Về văn học và nghệ thuật. NXB. Sự Thật, 1997.

*     *

CHƯƠNG TRÌNH SAU ĐẠI HỌC

DE_CUONG_CHI_TIET_MON_PHAM_TRU_CAI_DEP.docx

TÀI LIỆU PHỤC VỤ HỌC TẬP

BG_MY_HOC_DAI_CUONG_2025.doc

Bải giảng (Power Point)

BG_MY_HOC_DAI_CUONG_2025.ppt

TÀI LIỆU PHỤC VỤ KIỂM TRA

CAU_HOI_ON_TAP_MY_HOC_DAI_CUONG.docx